آموزش نت خوانی به زبان ساده

آموزش نت خوانی اولین گام برای یاد گرفتن انواع آلات موسیقی است. در آموزش نت خوانی شما با نت ها و سایر اصطلاحات موسیقی آشنا می شوید.

بساز و بفروش (B&B) | یاد بگیر – همانطور که بدون بلد بودن خواندن و نوشتن می توانیم صحبت کنیم، اگر توانایی خواندن نت­ های موسیقی را نداشته باشیم باز هم می توانیم موسیقی بسازیم؛ تنها ایراد کار آنجایی است که ارتباط و درک درستی با موسیقی ساخته شده نخواهیم داشت. توانایی خواندن نت­ های موسیقی به شما این امکان را می­ دهد که بتوانید حتی آهنگ­ هایی را که قبلا نشنیده اید بنوازید و با دیگران بهتر راجع به موسیقی صحبت کنید. در این مقاله اصول اولیه آموزش نت خوانی به شما آموزش داده می شود تا سر فرصت برای یادگیری کامل این مهارت دست به کار بشوید.

آموزش نت خوانی به زبان ساده

آشنایی با نت های موسیقی

در اولین گام از آموزش نت خوانی باید با نت های موسیقی آشنا شویم؛ موسیقی 7 نت دارد که آن ها را به شکل زیر نشان می دهند:

نت­های موسیقی در حالت “زیر یا تیز” به شکل شارپ (Sharp) یا دیِیز (Diese) خوانده می شود که علامت آن “#” است. مانند: #C (دو دیِیز) یا #A (لا دیِیز)

نت­های موسیقی در حالت “بم” به شکل فِلَت (flat) یا بِمُل (bemol) خوانده می شود.

خطوط حامل

نت­ها و سایر علائم و نشانه ­های آن تنها در صورتی قابل فهم و خواندن هستند که روی 5 خط موازی با فاصله یکسان قرار بگیرند، این 5 خط، خطوط حامل (Staff) نام دارند که در تمام صفحات موسیقی به صورت چند ردیف پشت سر هم که فاصله یکسانی از هم دارند دیده می شوند.

کلید موسیقی

اولین علامتی که روی خطوط حامل به چشم می­ خورد کلید یا کلف (Clef) نام دارد. این نشانه برای تعیین فرکانس (بسامد، زیرایی) نت های نوشته شده به کار می­رود و روی یکی از 5 خط حامل و در اول خط قرار می ­گیرد.

در آخرین متد نت نویسی از 3 کلید استفاده می­ شود که عبارتند از: کلید دو، کلید فا و کلید سل. هر کدام از این کلیدها برای خطی که روی آن قرار می­گیرند تعیین کننده نت متفاوتی هستند.

کلید سل (G4): نام خود را به خط دوم می دهد.

کلید دو (C4): خطی که از وسط کلید می گذرد.

کلید فا (F3): خطی که از بین دو نقطه جلوی کلید می گذرد.

در نت خوانی تمام خطوط و میان خطوط با توجه به رابطه ­ای که با کلید موجود در اول یکی از 5 خط حامل قرار دارد خوانده می شوند.

با استفاده از 3 کلید بالا می­ توان برای تمام سازها و صداها نت نویسی کرد، حتی اگر این سازها بازه فرکانسی بسیار متفاوتی با هم داشته باشند. نوشتن نت برای تمام سازها با استفاده از یک کلید کار بسیار سختی است در حالی که با استفاده از این 3 کلید برای سازها و صداهای متفاوت این امکان را به نت نویس می­دهد که نت­ها را در محدوده حامل با کم­ترین استفاده از خطوط اضافه نوشت. برای این کار از کلید سل در بخش­های بالا، کلید دو در بخش ­های میانی و کلید فا در بخش­های پایینی (به استثنا قسمت مهمی از بخش های انتقالی، که نت متفاوتی از صدا تولید می­کند) استفاده می شود.

مایه نما (Key Signature)

در سمت راست کلیدها و قبل از نت ها، میزان زیر و بمی نت ها با علائم “#” یا “♭” مشخص می شود. به این علائم “مایه نما” می گویند که نشانگر تون موسیقی هستند.

* دیدن علامت بِمُل (“♭”) در کنار کلید بیانگر این است که تمام نت های موجود رو یا بین خطوط حامل باید بصورت بِمُل (نیم گام یا نیم پرده پایین) نواخته شوند. برای مثال اگر علامت “♭” در کنار کلیدی روی یکی از خطوط حامل قرار بگیرد که مطابق لا نت B باشد، تمام نتهای B تا آخر باید بصورت بِمُل نواخته شوند.

* دیدن علامت دیِیز (“#”) در کنار کلید بیانگر این است که تمام نت­های موجود رو یا بین خطوط حامل باید بصورت دیِیز (نیم گام یا نیم پرده بالا) نواخته شوند.

در صورتی که مایه نما نشان دهد که نت لا (A) باید تا انتها به صورت بِمُل نواخته شود، اگر در جایی از نت نوشته شده علامت (♮) قبل از نت لا (A) بیاید، فقط آن یک نت باید به صورت A نواخته شود و بقیه نت ها باید بصورت ♭A نواخته شوند.

میزان

دوره های تکرار شونده ریتم دار در یک موسیقی با یک خط عمودی به نام خط میزان از هم جدا می شوند.

کسر میزان یا میزان نما (Time Signature)

در صورت وجود میزان نما، آن را در سمت راست مایه نما می نویسند. میزان نما از دو عدد به شکل کسر تشکیل شده و ممکن است در یک موسیقی تا انتها ثابت یا در فواصل زمانی مختلف متغییر باشد.

عدد بالا در میزان نما نشان دهنده تعداد ضرب در هر میزان است؛ برای مثال اگر میزان نما ¾  باشد به معنی وجود 3 ضرب در هر میزان است. میزان به شکل خطوطی عمود بر خطوط حامل نشان داده می شود.

عدد پایین مشخص می کند که چه نوع نتی یک ضربی است. این عدد معمولا 4 است و به این معنی است که هر نت سیاه یا ¼  معادل یک ضرب است و اگر به جای 4 عدد 2 باشد یعنی هر نت سفید یا ½  معادل یک ضرب است و اگر عدد 8 باشد یعنی هر نت چنگ یا ⅛  معادل یک ضرب است.

میزان کشش نت ها و سکوت

تا این مرحله از آموزش نت خوانی شما توانایی خواندن نت ها روی خطوط حامل و کلید، مایه نما و میزان نما را یاد گرفتید ولی هنوز نمی توانید معنی علامت­هایی که رو و بین خطوط قرار گرفته اند را متوجه شوید. برای ساختن یک موسیقی، صدای هر نت به هر میزان باید به اندازه مشخصی ادامه داشته باشد و در میان نت­ها و در زمان های خاصی باید سکوت وجود داشته باشد. برای تشخیص میزان کشش نت­ها و سکوت علامت­های مختلفی وجود دارد که در ادامه به معرفی این علائم می پردازیم.

نت کامل یا نت گرد (whole note): به شکل دایره در خطوط حامل دیده می شود و این نت در میزان 4/4 به اندازه 4 ضرب کشیده می شود. نت گرد در نت خوانی به عنوان واحد مبنا در نظر گرفته می شود و میزان کشش سایر نت­ها نسبت به این نت سنجیده می شود.

سکوت گرد یا سکوت کامل (whole rest): مستطیل سیاه رنگ که در زیر خط حامل دوم و چسبیده به آن است و از لحاظ میزان زمانی معادل یک نت گرد است.

نت سفید یا نت ½  (Half note): میزان زمان آن نصف نت گرد است. این نت به صورت یک دایره و یک خط راست در خطوط حامل دیده می شود. این خط راست یا در سمت راست به سمت بالا و یا در سمت چپ و به سمت پایین است. در میزان 4/4، صدای نت سفید به اندازه 2 ضرب ادامه پیدا می کند.

سکوت سفید (Half rest): مستطیل سیاه رنگ روی خط حامل سوم است و میزان زمان آن با نت سفید یک است.

نت سیاه یا نت ¼ (Quarter note): ارزش زمانی آن ¼ نت گرد است. به شکل دایره سیاه و توپر که یک خط مستقیم از یک سمت به سمت دیگر آن کشیده شده است. در میزان 4/4، صدای نت سیاه برابر 1 ضرب است.

سکوت سیاه یا ½ (Quarter rest): علامت آن شبیه به امواج دریا ولی به جای افقی به شکل عمودی است.

نت چنگ: ارزش زمانی آن 8/1 نت گرد است و در یک میزان 4/4 صدای آن معادل ½  ضرب است. شکل این نت مانند نت سیاه است با این تفاوت که در انتهای آن یک خط شبیه ابرو دیده می شود و به سمت خطوط حامل منحرف است. دو یا چند نت چنگ به وسیله یک خط افقی به هم متصل می شوند.

سکوت دولا چنگ: همانند سکوت چنگ است با این تفاوت که علامت آن به جای یک ابرو، دو ابرو دارد. ارزش زمانی آن معادل نت دولا چنگ است.

نکته: وقتی که یک نقطه کنار یک نت یا سکوت قرار بگیرد، باید به میزان نصف ارزش زمانی آن نت به ارزش زمانی اش افزود. برای مثال: یک نقطه کنار نت سفید این معنی را می­دهد که باید به میزان 2/3 یک نت سفید عادی ادامه پیدا کتد.

آموزش سایر اصطلاحات در آموزش نت خوانی

حالا وقت آن رسیده که آموزش نت خوانی را با تعریف چند اصطلاح تخصصی به پایان ببریم؛

آکورد

اگر دو یا چند نت همزمان با هم نواخته شوند به آن آکورد (Accord) یا کورد می گویند. برای نمایش یک آکورد نت ها روی یکدیگر و به صورت ستونی روی خط حامل نمایش داده می­شوند. آکوردها تنها در سازهای پلیفنیک مانند گیتار و پیانو امکان نواخته شدن دارند.

خط اتحاد (Tie) یا خط اتصال

به خطی گفته می شود که دو نت را به هم متصل می کند و به شکل منحنی (کمان) است. این خط فقط بین نت های همنام از نظر ارزش آوایی استفاده می شود و به این معنی است که ارزش زمانی هر دو نت باید با هم جمع شود. کاربرد خط اتحاد مواقعی است که می خواهیم در بازه زمانی یک نت، یک یا چند نت دیگر نواخته شود.

استاکاتو

اگر در بالا یا زیر یک نت علامت نقطه مشاهده کردید، به این معنی است که برای نواختن این نت­ها باید یک سکوت کوتاه را رعایت کنید. به طوری که مجموعه این نت ها به صورت غیر پیوسته نواخته می­ شود. نام این گونه نواختن استاکاتو (staccato) است.

امیدواریم که از این مطلب خوشتان آمده باشد و توانسته باشیم شما را به آموزش نت خوانی ترغیب کنیم. اگر نظری درباره این مطلب داشتید حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

ما سایت بسازوبفروش را درست کرده ایم تا رونقی به بازار کسب و کار مشاغل خانگی بدهیم. پس همین الان دست به کار شوید و به کمک آموزش های رایگان سایت ما درآمدزایی را شروع کنید.