ترفندها – تعمیر ریشه فرش یک کار تخصصی است که نیاز به مهارت زیادی دارد اما با دقت و حوصله و یک آموزش مقدماتی تعمیر ریشه فرش در خانه میسر می شود.
بساز و بفروش | تعمیر کن – ریشه های فرش علیرغم زیبایی خاصی که دارند و جلوه ای که به فرش می دهند اما همیشه در معرض آسیب های مختلفی قرار می گیرند و زود پوسیده می شوند. پوسیدگی ریشه فرش همان و از ریخت افتادن فرش هم همان! برای همین است که همه خانم های خانه دار نگران این ریشه ها هستند و به دنبال راهی برای تعمیر ریشه فرش در خانه می باشند. در این مقاله سعی کرده ایم به طور مختصر شما را با تعمیر ریشه فرش آشنا کنیم. یادتان باشد هر چقدر فرش شما ارزش مادی و معنوی بیشتری داشته باشد ریسک تعمیر ریشه های آن هم بیشتر است و بهتر است که این کار را به دست افراد متخصص در این زمینه بسپارید.
یکی دیگر از نیازهای شما برای نگهداری از فرش این است که چگونگی تمیز کردن فرش با شامپو فرش را بدانید که قبلا در بساز و بفروش به شما آموزش داده بودیم.
ریشه فرش چیست؟
ریشه فرش قسمت ریش ریش و عمدتا سفید رنگ است که در دو عرض فرش قرار دارد و به عبارتی ادامه چله و تار فرش را تشکیل داده است.
چرا ریشه فرش می پوسد؟
فرش وسیله ای است که بیشترین استهلاک را دارد و گذر زمان، قرار گرفتن در معرض آفتاب و شستشو با مواد شیمیایی قوی باعث می شود که ریشه های آن خصوصا آنهایی که از جنس پنبه هستند دچار پوسیدگی شوند. پوسیدگی فرش علاوه بر این که ظاهر فرش را زشت می کند اگر ادامه پیدا کند به بافت اصلی فرش هم آسیب خواهد رساند.
تعمیر ریشه فرش کاری است که نیاز به تخصص و مهارت بالایی دارد. بنابراین توصیه می کنیم اگر فرش خودتان را دوست می دارید و احساس می کنید ریشه های آن نیاز به تعمیر اساسی دارد حتما این کار را به کسی بسپارید که در این زمینه ماهر باشد.
تعمیر ریشه فرش گاهی به صورت کلی و گاهی به صورت جزئی انجام می شود. در هر دو حالت تعمیر را از مرز سالم و خراب شروع می کنند. برای این کار ریشه را از جایی که بافت فرش شروع می شود و ریشه دچار پوسیدگی شده با قیچی می چینند و ریشه دوزی را شروع می کنند.
در فرش های ماشینی می توان تعمیر ریشه فرش را با ماشین های ریشه زنی انجام داد که در ویدئوی کوتاه زیر می توانید نمونه ای از آن را ببینید:
وسایل لازم برای تعمیر ریشه فرش
نخ
نخی که برای تعمیر ریشه استفاده می شود باید کمی نازکتر از نخی باشد که برای چله فرش به کار رفته است. این باعث می شود که فرش بعد از تعمیر ریشه دچار بادکردگی نشود و قسمت رفو شده با سایر قسمت ها تفاوت ظاهری نداشته باشد.
نخ کمکی یا نخ بطلمه
علاوه بر نخ اصلی برای نگه داشتن و اتصال نخ به چله فرش از یک نخ کمکی هم استفاده می شود که اغلب نخ چله کاشان 3 لا یا نخ ابریشم است.
سوزن
برای تعمیر ریشه فرش باید از سوزن مناسب استفاده کنید. سوزنی برای تعمیر مناسب است که به راحتی داخل فرش فرو برود و حر کت کند. علاوه بر این باید نخی که انتخاب کرده اید از سوراخ سوزن رد شود. سوزن ها دارای سایزهای مختلفی هستند که با شماره مشخص شده است و هر چه شماره یک سوزن بزرگتر باشد اندازه آن نازک تر خواهد بود. از سوزن های نازک برای فرش هایی که بافت ظریفی دارند استفاده می شود.
روش های تعمیر ریشه فرش
برای ریشه فرش 3 روش متداول وجود دارد:
1- روش بطلمه
این روش برای فرش های ریزبافت با رج شمار بالا و در فرش هایی که قالی سفت است و سوزن در آن ها فرو نمی رود به کار می رود.
در روش بطلمه:
فرش را از پشت روی زمین پهن می کنند.
سر ریشه ها را تمیز می کنند.
چله های اضافی را می چینند.
فرش را از محل ریشه ها بر روی سطح شیب دار به کمک میخ ثابت نگه می دارند به طوری که هیچ چروکی توی فرش نباشد. تعداد میخ به میزان گستردگی پوسیدگی ریشه ها بستگی دارد.
نخ چله را به اولین میخ گره می زنند.
سوزن را با نخ بطلمه نخ می کنند و آن را از چند رج پایین تر از قسمت مربوط به ریشه ها به صورت اریب در فرش فرو می کنند.
سوزن را از چند رج پایین تر از اولین ریشه که قرار است تعمیر شود خارج می کنند.
سوزن را دوباره از محل خروج قبلی وارد فرش می کنند و در ادامه چله اول از داخل گره ها رد کرده و از لبه قالی خارج می کنند.
نخ بطلمه را یک دور اطراف نخ چله که به میخ گره شده می پیچند و سوزن را دوباره وارد ریشه می کنند و از چندین رج بعد از چله دوم عبور داده و از فرش خارج می کنند.
مشابه دفعه قبل دوباره سوزن را از محل خروج وارد فرش کرده و به صورت مورب وارد رج سوم می کنند و از لبه قالی خارج می کنند.
اولین نخ چله که به میخ وصل است را یک بار دور میخ می پیچند و نخ بطلمه را دوباره یک دور اطراف آن می پیچند و داخل ریشه چهارم می کنند.
به همین ترتیب تا انتهای پوسیدگی پیش می روند.
نکته ای که باید به آن دقت کنید این است که محل ورود و خروج سوزن در هر ردیف نباید قابل تشخیص باشد و برای همین از دوخت زیگزاگ استفاده می کنند.
2- تعمیر ریشه به روش بطلمه در قالی لول باف
در این روش ابتدا سوزن را از چند رج پایین تر از لبه قالی که سر آن ریشه ندارد وارد قالی می کنند و آن را در ادامه اولین تار از بین پود و گره مربوطه عبور می دهند و از لبه فرش بیرون می آورند.
در این روش نخی را روبروی قالی به میخی وصل می کنند و در هر مرحله نخ بطلمه را یک بار دور آن می پیچانند.
سوزن را از همان محل خروج وارد قالی می کنند و نخ بطلمه را در ادامه تار پیش می برند.
سوزن را چند رج بالاتر خارج می کنند و از همان محل دوباره وارد قالی می کنند و به شکل اریب وارد رج کناری می کنند و این کار را برای رج های بعدی هم انجام می دهند.
3- تعمیر ریشه به روش مغزی
در این روش هم فرش را به شکل بطلمه برای ریشه دوزی آماده می کنند و ریشه های آن را تعمیر می کنند.
فیلم تعمیر ریشه فرش با دست
در ویدئوی کوتاه زیر روش تعمیر ریشه فرش با دست نمایش داده شده است:
امیدواریم که از این مطلب نهایت بهره را برده باشید. اگر سوال یا نظری در این باره دارید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
سایت بسازوبفروش حامی مشاغل خانگی و هنرهای دستی است و مثل نمایشگاهی به وسعت تمام ایران به شما این امکان را می دهد تا محصولات دست ساز هنری تان را بدون هیچ واسطه ای به دست مشتری برسانید.
عرض سلام تشکر میکنم بابت دوتا فیلم که در بخش تعمیر ریشه فرش گذاشتید ، چرخی که ریشه فرش میدوخت خیلی جالب و تمیز دوخت میکرد ،من ندیده بودم و تعمیر دستی ریشه فرش که آموزش دادید آموزنده بود برام ،چون فقط دو قسمت فرشمون ، ریشه داره از فرش جدا میشه .دوست داشتم تا خرابتر نشده درستش کنم.
تشکر
موفق باشید 🌸